Teknolojik Gelişmeler

Tarih: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Yaratıcılık insanın en temel özelliklerinden biridir. İnsanın kendi
doğasından beslenen bu yaratma isteği mühendislik mesleğinin ve bunun
sonucu olarak teknolojideki gelişmelerin ana sebebidir. Hemen her
fırsatta kullandığımız teknoloji sözcüğü, sanat ya da beceri anlamına
gelen yunanca “Techne” ve bilim ya da çalışma anlamına gelen “Logia”
sözcüğünün birleşmesinden türetilmiştir. İngilizcedeki mühendis
anlamında kullanılan Engineer kelimesi ise latince “İngeniatorem”
kelimesinden türemiştir ve icat etmede ya da günümüze uygun bir diğer
deyişle teknoloji tasarımında yaratıcılığı olan kişi anlamına gelir.
Türkçede kullanılan mühendis sözcüğü ise eski osmanlıcada (arapçadan)
‘Geometri bilen’ anlamındaki hendese sözcüğünden türetilmiştir.
M.Ö 3000 civarında Mısırda pramitlerin yapımında çalışan mühendisler
matematiğin bilinebilen kurallarını büyük bir ustalıkla kullanarak
pramitin yapımını binde birlik bir hata payıyla tamamlamış ve bunu
birçok gizemli buluşla süslemeyi başarmışlardır. (Örneğin İlk radyoaktif
meteryallere firavun mezarlarında rastlanmıştır, Mumyalama teknikleri
hala tam çözülememiştir. Pramitin ışıklandırma sistemi ciddi bir
muammadır, pramitin coğrafi konumu ve Pi sayısının gizemi bugüne kadar
cevapsızdır vs) Babilde ilk toplama makinası olan abaküs bu yıllarda
icad edilmiştir.
M.Ö 2000 yılı civarında kaleme alınan Hamurabi yasalarında belirtilen
inşaat yapım kuralları, belgelenen en eski mühendislik kuralları
sayılmaktadır. Anadoluda yaşamış olan Thales, M.Ö 550′lerde geometrinin
temellerini atan Pisagor okulunu kurmuştur. Ayni dönemlerde yaşayan
Arşimed (M.Ö 287) birleşik makaraları, hidrolik vidaları, büyüteci
bulması ve kaldıraç kanunlarının uygulandığı savaş makinalarının icadı
modern mühendisliğin ilk adımları sayılabilir. Bulduğu kaldıraç
kanunları Fen bilimlerindeki gelişmenin de başlangıcı sayılmaktadır.
Mısırlılar ve Yunanlıların bu icad etme yetenekleri tarihsel olarak
bilinmekle birlikte teknolojik olarak ilk uygulayıcılar Romalılardır.
Romalılar mühendislikte gösterdikleri başarıların yanında satandart
ölçütlerin geliştirilmesine ve örgütlenmeye büyük önem vermişlerdir.
Bilim ve tekniğin birleştirilmesi olarak belirtilen bu çalışmalar
mühendisliğin temeli sayılmaktadır. M.Ö 10 yılında romalı mimar
Vitruvius ilk vinci tasarlamıştır.
Hakkında bilgi sahibi olunan ilk mühendislik ders kitabı M.Ö15 yılında
Marcus V.Pollio tarafından kaleme alındığı tahmin edilen “De
Architectura” dır.
Toplumlar arasında ticaret geliştikçe edinilen bilgilerde hızla
yayılmıştır. Yayılan bu bilgilerin Çinliler tarafından büyük bir
maharetle ve batıdan çok daha önce teknolojiye dönüştürüldüğü bilinir.
Örneğin demir kalıpçılık, dümen, kağıt, ipek dokumacılığı, barut (1000
civarı), matbaacılık (1045 civarı) gibi buluşların Avrupada keşfedildiği
14.yy dan yüzlerce yıl önce Çinde uygulandığı saptanmıştır.
Özellikle 16.yy sonrasında Copernicus, Kepler, Newton,
Galileo,Toricelli, Laplace, Fourier, Lavosier, Avagado, Carnot, Maxwell,
Watt, gibi bilimle uğraşan insanlar günümüz teknolojisinin gelişmesinde
çeşitli disiplinlere bağlı bilimsel temellerin oluşmasına neden
olmuşlardır.
Günümüze en uygun modern ve popüler mühendisliğin babası olarak Leanardo da Vinci kabul edilmektedir. (1452 -1519).
6.yy da Slavlar tarafından geliştirilen saban, 8.yy da uzak doğudan
getirilen üzengi, 11.YY da ilk ateşli silahın icadı (M.S1050) ve19.yy da
at nalı ve koşum takımı devrimsel niteliktedir ve batıdaki toplumsal
yapının zaman içinde tümüyle değişmesine neden olmuştur.
Sanayileşme sürecindeki Avrupada teknolojinin gelişimi vazgeçilmez hale
gelince insanların şehirlerde yaşamaya başlamaları sonucu yeni çalışma
şartları ortaya çıkmıştır. Bu yeni toplumsal yapılanma sürecinde ilk
başlarda yeni gelişmelere karşı tepki de büyük olmuştur. Buna ilk örnek
19.yy başlarında çıkan luddite isyanıdır. İsyanın adı çalışma
koşullarından memnun olmadığı için bir çorap tezgahını parçalayan Ned
Lud adlı işçiden geldiği sanılmaktadır. (Luddite , günümüz
İngilizcesinde makine düşmanı anlamına gelmektedir.) Bu isyancıların
başlattıkları eylemde giydikleri saboları (Takunyaya benzer terlik)
çıkrıkların dişlileri arasına sokmaları sonucu tezgahlar zarar görerek
üretim durmuştur. Günümüzde benzer olaylar için kullandığımız “sabotaj”
kelimesinin kökeni bu olaydır.
Batıda sanayi devriminin 19.yy dan itibaren James WATT tarafından
gerçekleştirilen buharlı lokomotifin icadıyla başlamış olduğu
varsayılır. 1876 da Alexande Graham BELL’in bir deney sırasında üzerine
dökülen asitin temizlenmesi için yeni icad ettiği telefonun öbür
ucundaki yardımcısını ” Bay watson buraya gelin, çabuk olun ” sözüyle
çağırması iletişim teknolojisinin kesin başlangıç tarihidir. Bu
olayların hemen sonrasında Edison 1879 da Elektrik ampulünü ve 1888 de
gramafonu icat etti. 1902 de Limuere kardeşler ilk sinama filmini icat
etti. 1903 de Wright kardeşler ilk motorlu uçak denemesini
gerçekleştirdi. 1904 de elektronik vakum tüp icad edildi. 1908 de
Sanayici Henry Ford “T” adını verdiği otomobili için sanayide devrim
sayılan ilk üretim bant sistemini yarattı. Markoni ilk radyo yayınını
gerçekleştirdi. 1911 de Rutherford atomun parçalanmasını gerçekleştirdi.
1915 de Einstein genel relativite teorisini keşfetti. 1926 da R.Goddat
tarafından ilk roket denemesi yapıldı.1926 da ilk TV cihazı, 1946 da
ENIAC adıyla ilk elektronik bilgisayar, 1954 de transistörlü radyo,1958
de ilk mikrochip keşfedildi. Ruslar ilk insan yapımı cisim olan sputnik1
i uzaya fırlattı. 1962 de Telstar adıyla uzaya ilk haberleşme
(Comminication) uydusu fırlatıldı. SSCB de ( Bugünkü Rusya) Y. Gagarin
adındaki astronot 12 Nisan 1961 de uzaya giden ilk insan oldu. 1967de
G.Afrikalı Dr bernard tarafından ilk kalp nakli ameliyatı
gerçekleştiridi. 1969 da
N. Armstrong aya ilk ayak basan adam oldu. 1974 de mikroişlemcili ilk
bilgisayar geliştirildi. Ve nihayet 2000 de genetik şifre çözülmeye
başlandı ve ilk canlı kopyalaması başarıldı.
Bütün bu sayılan teknolojik gelişmelerin tümü batıda olmasada büyük bir
çoğunluğu batıda olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Zira buluşları en
çok onurlandıranlar ve en çabuk organize olan toplumlar batılılardır.
Örneğin ilk uçma denemesini yapan insanın, ilk aya gitme denemesinin,
gerçeğe en yakın haritanın( Piri Reis) ve ilk denizaltının Osmanlılar
döneminde yapıldığı çok az kişi tarafından bilinmektedir. İlk uçan insan
ünvanına sahip Hazerfen Ahmet çelebi ödülllendirilmeyi ve dahada
önemlisi çalışmalarında desdeklenmeyi beklerken ne yazıkki eline
tutuşturulan bir kese Akçe ile Cezayire sürülmüştür ve mezarının nerede
olduğu bu gün hala tam bilinmemektedir. Bu gün nasıl yapıldığı hala
çözülemeyen dünya haritasının sahibi Piri reis ise en olgun yaşında
hayata veda etmiştir.!
Bu gün ulaşılan teknolojinin temeli bilimdir. Bu iki kavram tarihsel
süreçte ilk kez ilişkiye girdiklerinde bilim teknolojinin bir sonucu
olarak ortaya çıkmıştır. Önce icat yapılmış sonra neden ve sonuç
irdelenerek prensipler oturtulmuştur. Günümüzde ise bilim teknolojiye
öncülük etmektedir. Örneğin Transistör, Lazer gibi buluşlar bilimsel
çalışmaların sonucudur ve teknolojinin vazgeçilmez ögesi olmuşlardır.
Teknoloji kavramı bilimin uygulamaya geçirilmesi olarak da
tanımlanmaktadır. Matematik ise bilim ve teknolojinin kuramsal dilidir
ve evrensel nitelikteki bu dili en yoğun kullananlar mühendislerdir.
Zaman içinde mühendislik kavramı da gelişerek sadece teknoloji tasarım
ve üretimiyle sınırlı bir iş olmaktan çıkmıştır. Yapılan tasarımın
uygulanması ve denetlenmesi bir dizi mühendislik yaklaşımlarını doğurmuş
ve birbirinden ayrı temel ve alt mühendislik disiplinlerinin oluşmasına
neden olmuştur.
Tasarımın ürüne dönüşmesi birbirinden farklı bazı teknik yaklaşımları
gerektirir. Bu noktada ustalık kavramı önem kazanmaya başlamıştır.
Geçmişte maharetli ve eğitilmiş usta kişiler tarafından yapılan ve
sınırlı kalan bu üretimler günümüzde artık makinalar tarafından
yapılmaktadır. Makinaları tasarlayan mühendislerdir ama kullananlar
genellikle mühendis olmayan ve emek yoğun çalışan işçilerdir. Kisiden
kişiye değişebilen kabiliyet ve kişilik yapısı işçiliğin denetimini
zorunlu kılmıştır. Önceleri üretim sürecinde tecrübeli ve/veya kıdemli
işçiler ya da ustalar tarafından denetlenen işçilik, zamanla
teknolojinin denetimine girmiştir. Bu tekniklerin farklı boyutlarda
kullanımıyla üretimde denetim teknolojileri ya da genel adıyla Otomasyon
Teknolojileri ortaya çıkmıştır. İşcilik zamanla uzmanlığa dönüşmüş ve
günümüzde sayıca azalmaya başlamıştır.
Hızla gelişen mikro elektronik sistemlerine paralel olarak yazılım
teknolojileriyle entegre edilen üretim yöntemleri iğneden ipliğe
üretilen her ürün için geçerlidir. Kullandığımız her ihtiyaç maddesi
neredeyse bir teknoloji harikasıdır. Bir dizi araştırma geliştirme
sonucu yaratılan bu ürünlerin nasıl bir süreçten geçtiği kullanıcısını
pek ilgilendirmez. Hangi prensiplerin uygulandığı, nasıl bir matematik
modele dayandırıldığı hatta nasıl üretildiği kimsenin umurunda değildir.
Önemli olan sonuçtur. Diğer bir deyişle üründe aranan konfor, estetik,
fiyat, çevresellik ve en önemlisi kalite özelliğidir.
Yaratılan yeni pazarlama teknikleri ile toplumsal ihtiyaçların
genişlemesine paralel olarak üretimde rekabete dayalı maliyet ve kalite
kavramlarının ağırlığı hızla artmıştır. Özellikle batılı toplumlarda
rekabetin ve pazarlamanın en temel ögelerinden biri kalitedir. Gelişme
bu yönde olunca üretim tesislerinde kalitenin denetimi gerekli hale
gelmiştir. Başlangıçta emek yoğun yöntemlerle yapılan bu denetimler
bilgisayar teknolojisinin hızlı gelişimiyle yerini PC tabanlı test ve
otomasyon tekniklerine bırakmıştır. Artık neredeyse insan gibi
görebilen, ses tanıyan, koklayan, hareket eden, insandan daha hızlı ve
isabetli karar veren Robotik sistemler revaçtadır. Günümüzde insan ve
makine bir anlamda bütünleşmektedir.
Teknolojinin yaşamımıza getirdiği bunca olumlu etkinin yanında doğal
yaşama olan olumsuz etkileri insanoğlunun çözüm bulmaya çalıştığı diğer
bir olgu olarak zihinleri meşgul etmeye devam etmektedir. Bu günü
yarınlar için geçmişten ödünç alan insanoğlu, torunlarının değil artık
kendi yaşamının kaygısını taşımaktadır. Yaşamda felsefi düşünceyi hızla
yok eden harika teknolojiler makinaları insanlaştırmanın bir adım
öncesinde neyazıkki insanları makinalaştırmaya başlamışlardır.
Teknolojinin tarih boyunca izlediği kronolojik süreç dökümantasyonun sonunda verilmiştir.